Stopy końsko-szpotawe
To w większości przypadków wada wrodzona, polegająca na deformacji jednej lub obu stóp dziecka.Dotknięte nią dziecko posiada zniekształcenie, które obejmuje: końskostopie (zgięcie podeszwowe stopy), odwrócenie (wewnętrzny brzeg stopy uniesiony ku górze), przywiedzenie przedniej części stopy, nadmierne wydrążenie łuku podłużnego stopy .Tłumacząc to bardziej obrazowo możemy powiedzieć, że stopy po urodzeniu są nietypowo skierowane do środka i mają „sierpowaty” kształt. Mają wewnętrzną krawędź skróconą i uniesioną, natomiast zewnętrzna jest bardziej uwypuklona. Do tego palce takiej stopy mają lekko młotkowaty kształt.
Końska szpotawość stóp to najczęstsza wada wrodzona stóp (najczęściej obydwu), występuje 1-2 razy na 1000 urodzeń i dwukrotnie częściej dotyka chłopców. Jest ona widoczna tuż po urodzeniu się dziecka, choć można ją wykryć już po 13 tygodniu ciąży, w trakcie badania USG.
Pochodzenie wady stopy końsko-szpotawej jest nie do końca wyjaśnione. Jeśli chodzi o odmianę wrodzoną, za najpopularniejsze wytłumaczenie przyjmuje się teorię mechaniczną. Według niej przyczyną schorzenia jest nieprawidłowe ułożenie kończyn dziecka w łonie matki lub owinięcie pępowiną goleni lub stóp.
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na szansę na pełne wyleczenie jest szybkie rozpoczęcie działań mających na celu wyeliminowanie wady. By zwiększyć szansę na powrót do zdrowia, leczenie należy rozpocząć tuż po narodzinach dziecka. Wymaga jedynie korekty przykurczonych części miękkich stopy.
Ogólnie mówiąc, leczenie stóp końsko-szpotawych polega na wykonywaniu odpowiednich manipulacji i ćwiczeń, których zadaniem jest stopniowe, kolejne korygowanie poszczególnych elementów zniekształcenia. Po takich zabiegach konieczne jest ustabilizowanie uzyskanej korekcji stopy za pomocą szyny gipsowej lub ortopedycznej. Leczenie zniekształceń trwa od kilku miesięcy do kilku lat i powinno być doprowadzone do końca, ze względu na możliwość nawrotu choroby. W późniejszym okresie stosuje się również szyny stabilizujące i obuwie ortopedyczne.
Leczenie stóp końsko-szpotawych wg. metody Ponsetiego.Metoda ta zaliczana jest do nieoperacyjnych i polega na zakładaniu gipsowych opatrunków na stopy, uprzednio je stopniowo ustawiając.Po 5-6 opatrunkach, gdy stopy uzyskają odpowiednią pozycję, stosując znieczulający krem nacina się ścięgno Achillesa i znowu zakłada się kolejne 2-4 opatrunki, również wcześniej rozciągając stopę.Po około 3 miesiącach zaprzestaje się stosowania gipsu i zakłada się na nogi szyny derotacyjne. Po rozpoczęciu chodzenia, szynę stosuje się tylko na noc. Nieleczone stopy końsko-szpotawe prowadzą do kalectwa.
BUDOWA STOPY:
STĘP- część stopy składająca się z kości skokowej (talus), piętowej (calcaneus), sześciennej (os.cuboideum), trzech kości klinowatych (ossa cuneiformia: mediale, intermedium, et laterale) oraz kości łódkowatej (os. naviculare).
ŚRÓDSTOPIE- część stopy składająca się z pięciu kości długich, które dzieli przestrzeń międzykostna śródstopia.
STAW SKOKOWY GÓRNY- połączenie kości skokowej z piszczelową i strzałkową. W stawie tym odbywa się ruch stopy w górę ( zginanie grzbietowe) oraz w dół (zginanie podeszwowe).
STAW SKOKOWY DOLNY- połączenie kości skokowej i piętowej.
STOPA KONSKO-SZPOTAWA I JEJ KOMPONENTY:
PRZYWIEDZENIE STOPY (adductus cengenitus)- przywiedzenie przodostopia względem stępu, które występuje w stawie Lisfranca (linia biegnąca wzdłuż stawów stępowo-śródstępnych). W obrębie podeszwy widać rogalikowate jej zagięcie, z zaokrągleniem zewnętrznego brzegu stopy.
STOPA WYDRĄŻONA (pes excavatus)- nadmierne wysklepienie łuków podłużnych z jednoczesnym spłaszczeniem poprzecznym stopy.
SZPOTAWOŚĆ STOPY (pes varus)- odwrócenie, powodujące skręcenie podeszwy do wewnątrz.
ZGIĘCIE PODESZWOWE STOPY- ustawienie polegające na zgięciu stopy do dołu.
USTAWIENIE KOŃSKIE STOPY (pes equinus)- zgięcie stopy w kierunku podeszwy i uniesienie pięty.
osób